By Birinci Dünya Savaşı’nın patlak verdiği sıralarda Amerikalı araştırmacı ve psikolog Edward Thorndike, komutanların kendilerine bağlı olan askerleri ile ilgili bir araştırma yaptı. Ve sonucunda, dış görünümün fikirlerimizi etkilediği gerçeğini araştırmalar neticesinde kanıtlayan Halo Etkisini keşfetti. Yani kısaca açıklamak gerekirse, halo etkisine göre, karşımızdaki kişiye fiziksel özelliklerine bakıp kişisel özellikler yüklüyoruz.
Edward Thorndike’in Araştırması
Birinci dünya savaşı sırasında Thorndike, komutanlara bağlı askerler ile ilgili araştırma yapar ve Halo Etkisi sonucuna varır. Komutanlara teker teker kendisine bağlı askerler hakkında sorular soran Thorndike’in amacı, dış görünüşün komutan gözünde bir değeri var mı yoksa tamamen yeteneğe bakarak mı seçiyordu. Komutanın verdiği cevaplar doğrultusunda hakkında soru sorduğu askerleri inceleyen Thorndike, komutanların üstün asker olarak adlandırılan askerlerin yakışıklı, yapılı ve kaslı olduğunu görmüştür. Bunların yanı sıra üstün askerler aynı zamanda iyi nişancı, sadık ve disiplinli askerlerdi.
Bizim Yaşamımızda Halo Etkisi
Gündelik yaşamımızda aslında iç içe olduğumuz bu etkiyi hemen hemen her yerde görebiliriz. Bu konu ile ilgili halen bir sürü deneyler ve araştırmalar yapılmaktadır. En basitinden örnek vermek gerekirse, karşı cinse duyduğumuz ilginin önemli olan faktörlerinden birisi de güzel/yakışıklı olmalarıdır. Ya da sevdiğimiz bir insanın çok beğendiğimiz bir fiziksel özelliğini dile getirmek gibi. Bu konuda insanlara yapılan bir deneyde de, evsiz görünümlü bir adam sokak ortasında öksürmeye başlayıp kendini yere bıraktığında kimsenin yardıma gitmediği görülüyor. Fakat aynı yerde takım elbiseli bir şekilde yeniden öksürük eşliğinde kendini yere bırakan adamın yardımına insanların koştuğu gözlemleniyor. Yani bu da demek oluyor ki, halo etkisi hayatımızın her yerinde bizimle, ve olmaya da devam edecek.
Bahsedilen deney videosuna buradan ulaşabilirsiniz.
